t: paha biçilmez değerde olup bulunması çok güç olan şeyleri ifade etmek için kullanılan deyim.
"bu devirde insana rastlamak çok zor."
.
ortaya çıkışı emperyalizmin vahşetine dayanır.
hindistan'ı sömürgeleştirirken radikal kararlar almaktan çekinmeyen ingiltere, hindistan'daki yerli kumaş üretimini yok etmek için hintli dokumacıların başparmaklarını kesmiş, onları üretim yapamaz hale getirmiştir.
bu sayede dünya pazarındaki hint kumaşını hızla eritmiş, açığa çıkan arz-talep eğrisi ingiliz kumaşlarından yana seyir göstermiştir. öyle ki; kısa zaman öncesine kadar dünyaya kumaş satan hindistan bile, o darbeden sonra ingiltere'den kumaş satın almaya başlamıştır.
.
friedrich engels bu olay hakkında "hindistan'daki milyonlarca elle çalışan dokuma tezgahı; ingiltere'de, lancahire'da enerjiyle çalışan dokuma tezgahları tarafından sonunda çökertildi." der. ama bunu yapılan vahşeti ortaya koymak için değil, ustaca bir paravan kurguyla örtbas etmek için öne sürer.
iddiası şudur; ingiliz kumaşı makineyle üretildiği için ucuz, hint kumaşı tezgahta üretildiği için pahalıdır :d teoride ne kadar doğruysa, art niyeti bir o kadar fazla bu iddianın.
dünyaya kumaş satan bir devletin, bir anda o pazardan çekilmesi için üretemez hale gelmesi lazım. şayet denildiği gibi ingiliz fabrikasıyla, hint tezgahı kapışsaydı ve sonucunda hintliler hezimete uğrasaydı bu iddiaya muhalefet etmezdim. ancak öyle olmadı. adil olup olmamasını geçtim, adice bir rekabet bile yapılmadı hiç.
velhasıl; hint kumaşı fabrika dumanından ziyade ingiliz bıçaklarına yenilmiştir.
not: "hintli eğirici ve dokumacının her ikisini birden yok eden ingiliz müdahalesi, bu küçük yarı-barbar, yarı-uygar toplulukların iktisadi temellerini dağıtmış ve böylece asya'da o zamana dek görülmüş en büyük ve doğruyu söylemek gerekirse biricik toplumsal devrimi yaratmıştır." - marx efendi. (daha ziyade; cengiz özakıncı)